گفتار، یکی از روشهای آسان و کارآمد مبادلهی اطّلاعات توسّط انسانها به حساب میآید. به همین دلیل ایجاد قابلیتهای درک و تولید گفتار در ماشین نیز تحت عنوان" فنآوری پردازش گفتار" عمل انتقال اطّلاعات به آن را سریعتر و راحتتر می کند. تاریخ شروع طراحی سیستم های تولید گفتار به قرن هجدهم و قبل از سیستم های تشخیص گفتار در قرن بیستم باز میگردد. علت این امر، سادهتر بودن تولید گفتار رایانهای نسبت به تشخیص است. در سیستمهای تولید گفتار، از قواعد آواشناسی استاندارد هر زبان خاص برای تولید گفتار استفاده میشود و در سیستمهای تشخیص گفتار از دو روش تشخیص بر مبنای کلمات هر زبان خاص و تشخیص بر مبنای واجهای – عناصر صوتی تشکیل دهندهی هرکلمه – هر زبان استفاده میشود. کاربردهای فنآوری پردازش گفتار در این مقاله در مقولهی کاربردهای کلّی و کاربرد در کتابخانه با تأکید بیشتر، مورد بررسی قرار گرفتهاند. در این مقاله در دو مقولهی مجزّا، کاربردهای مورد استفادهی کتابداران و کاربران بررسی شده است. محدودیتهای فنآوری تشخیص گفتار قابل بررسی است و در نهایت عواملی مانند آموزش، انتظامات، انگیزه، آزمونپذیری، و انتخاب سیستم متناسب با وظیفهی مورد انتظار از عوامل موفّقیت فنآوری تشخیص خصوصاً تشخیص گفتار به حساب میآیند.